เทโลเมียร์ (Telomere) คืออะไร และสำคัญอย่างไร

เทโลเมียร์ เป็นส่วนปลายของโครโมโซม ที่มีบทบาทสำคัญในการป้องกันความเสียหายและความผิดปกติของโครโมโซม ในระหว่างกระบวนการแบ่งเซลล์ โดยหากเปรียบเทียบลักษณะของเทโลเมียร์ จะเปรียบได้กับปลอกพลาสติกที่หุ้มส่วนปลายของเชือกผูกรองเท้า ซึ่งจะช่วยไม่ให้ปลายสายพันกัน หรือหลุดลุ่ย

หน้าที่ของเทโลเมียร์ คือ ป้องกันปลายโครโมโซมจากการสลายตัว เพื่อที่จะทำให้เรามั่นใจได้ว่า เราจะมีเซลล์ที่ทำหน้าที่เป็นปกติ และสามารถมีชีวิตได้ปกติ ซึ่งทุกทุกครั้ง เมื่อเซลล์มีการแบ่งตัว จะทำให้ส่วนของเทโลเมียร์ถูกตัดสั้นลง ยิ่งเซลล์มีการแบ่งตัวมากเท่าไหร่ เทโลเมียร์ก็จะสั้นลงเท่านั้น นั่นแปลว่า ความยาวของสายเทโลเมียร์ มีความสัมพันธ์กับอายุของเซลล์ที่เพิ่มขึ้นนั่นเอง

ดังนั้น ในการตรวจวัดความยาวของเทโลเมียร์ จึงมีความสำคัญต่อเรา ที่จะได้รู้ว่าอายุของเซลล์ภายในร่างกายของเรานั้น มีการแปรผันตรงกับอายุจริงของเราหรือไม่ โดยเทโลเมียร์ทีมีขนาดหดสั้นลง มีหมายความถึง ชีวิตเราก็สั้นลงเรื่อยๆ และจากการวิจัยปัจจุบันแสดงให้เห็นว่าการหดสั้นลงของเทโลเมียร์นั้น จะทำให้เกิดความเสื่อมสภาพของเซลล์ ที่จะก่อให้เกิดโรคร้าย และการเสียชีวิตก่อนกำหนด โรคต่างๆ หลายชนิด เช่นเบาหวาน โรคมะเร็ง โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และความเสื่อมสภาพของเซลล์ในร่างกาย แต่ในทางกลับกัน หากเทโลเมียร์ที่มีขนาดยาว ก็สามารถบ่งบอก ถึงสภาวะร่างกายของเราได้อยู่ในเกณฑ์ที่ดี และจะมีอายุที่ยืนยาวได้

ปัจจัยที่มีผลต่อความยาวของ เทโลเมียร์ เช่น เชื้อชาติ เพศ สิ่งแวดล้อม อาหาร มลภาวะ PM2.5 ความเครียด การถ่ายทอดทางพันธุกรรม ฮอร์โมน ภาวะ หรือพฤติกรรมในการใช้ชีวิต เช่น การสูบบุหรี่ ความอ้วน ความเครียด อาหาร การออกกำลัง การนอน ก็มีผลกระทบต่ออายุทางชีวภาพ เช่นกัน

ดังนั้น อยากเราทุกคนต้องการจะมีชีวิตทืยืนยาวอย่างมีคุณภาพ ควรต้องหมั่นดูแล สุขภาพร่างกายของเรา จะเป็นการเพิ่มความยาวของเทโลเมียร์ อีกด้วย

1. นอนหลับให้เพียงพออย่างน่อยวันละ 8 ชม
2. รับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ลดอาหารปรุงแต่ง ลดอาหารจานด่วน ลดอาหารประเภทนมเนยไขมันจากสัตว์ ลดอาหารหวานเกิน เค็มเกิน มันเกิน
3. ออกกำลังกายหัวใจ (Cardio exercise) เช่น วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน หรือ เน้นการขยับตัวและการเดิน (Physical activity) ให้ได้วันละ 10,000 ก้าว
4. นั่งสมาธิ (Meditation) ปล่อยวาง เดินจงกลม ลดความเครียด พักการใช้สมอง อย่าลืมนะครับการดูทีวี ดูมือถือ ก็ต้องใช้สมองในการแปลผล ฉะนั้นการพักสมองคือการไม่คิด